Mỗi lần nghe nhạc phẩm “Khoảng trời mây trắng” của nhạc sĩ Lại Hồng Phong, phổ nhạc bài thơ “Linh thiêng trời Lưu Xá” của nhà thơ Phan Thái, tôi đều rưng rưng xúc động. Bài hát gợi niềm tiếc thương sâu sắc những thanh niên xung phong (TNXP) thuộc Đại đội 915 Bắc Thái đã anh dũng hy sinh vì nền độc lập, tự do của dân tộc.

Từ Trường Sa trở về đất liền, không ai có thể quên được niềm tự hào vô bờ khi được chào cờ, hát Quốc ca ở thị trấn Trường Sa. Quên sao được cảm xúc thiêng liêng tại Lễ tưởng niệm các anh hùng, liệt sĩ đã hi sinh tại quần đảo Trường Sa và thềm lục địa phía Nam Tổ quốc.

Những ngày mùa Thu tháng Tám của 73 năm về trước, từ Khu Giải phóng Tân Trào, lệnh Tổng Khởi nghĩa đã được truyền đi khắp cả nước. Hơn 20 triệu người dân Việt Nam đã đứng lên khởi nghĩa, làm nên thắng lợi vĩ đại của cuộc Cách mạng Tháng Tám, giành chính quyền về tay nhân dân. Thắng lợi vĩ đại của cuộc Cách mạng Tháng Tám đã thể hiện sức mạnh của lòng dân, về bài học đại đoàn kết, lấy dân làm gốc. Bài học này tiếp tục được vận dụng trong cuộc kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ và xây dựng đất nước thời kỳ đổi mới và hội nhập.

Tháng Tám, về Tiên Phong (T.X Phổ Yên), ngồi nghỉ ngơi bên gốc đa cổ thụ, nghe gió vi vu, ngắm sợi nắng chiều xiên qua tán lá, lòng cảm hoài vì vùng quê này nặng mang bao ký ức lịch sử dân tộc. Trên đất này, hơn 1.500 năm về trước, Vua Lý Nam Đế cất tiếng khóc chào đời. Và gần 80 năm trước, Tổng Bí thư Trường Chinh và các đồng chí lãnh đạo Đảng, Xứ ủy Bắc Kỳ đã sống, làm việc, lãnh đạo nhân dân trong thời kỳ tiền khời nghĩa chống thực dân Pháp xâm lược, giành lại độc lập tự do cho dân tộc.

Gần một năm sau ngày 30-4-1975, tôi được về Trường văn hóa Quân khu 4 tiếp tục học và ôn thi vào các trường trong quân đội. Một ngày đầu tháng 3-1976, tôi đi nhờ chiếc xe tải quân sự từ TP Huế về quê nghỉ phép ít ngày trước khi lên Nam Đàn (Nghệ An) nhập học.

Đã gần 70 tuổi nhưng mỗi dịp tháng Tư về, hay có ai nhắc đến kỷ niệm nơi chiến trường, ông Đào Ngọc Vân ở số nhà 26, Ngô Văn Sở, TP Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa, lại hào hứng kể về ký ức không thể nào quên, khi trưa 30-4-1975, ông lái chiếc xe Jeep áp giải tổng thống ngụy quyền Sài Gòn Dương Văn Minh đến đài phát thanh đọc bản tuyên bố đầu hàng.